UUID v7 nedir?
UUID sürüm 7 zaman sıralı 128-bit tanımlayıcıdır (36 karakterli dize) ve yeni UUID spesifikasyon taslağında önerilmiştir. Şunlardan oluşur:
- Unix zaman damgası: milisaniye hassasiyetinde 48 bit Unix zamanı
- Rastgele veri: 74 bit rastgele veri
- Sürüm ve varyant bitleri: format tanımlaması için 6 bit
Format örneği: 017f22e2-79b0-7cc3-98c4-dc0c0c07398f
UUID v7 nasıl çalışır
- Geçerli Unix zaman damgasını milisaniye cinsinden al (48 bit)
- Kriptografik olarak güçlü 74 bit rastgele veri oluştur
- Sürüm bitlerini 0111 olarak ayarla (sürüm 7)
- Varyant bitlerini 10 olarak ayarla (RFC 4122 standardı)
- 32 onaltılık basamak olarak tirelerle birleştir: 8-4-4-4-12 formatı
Avantajlar ve Dikkate Alınacaklar
| Advantages | Considerations |
|---|---|
|
|
UUID v7 Yapısı
| Bits | Content |
|---|---|
| 0-47 | Unix zaman damgası (milisaniye) |
| 48-51 | Sürüm (v7 için 0111) |
| 52-63 | Rastgele veri |
| 64-65 | Varyant (RFC4122 için 10) |
| 66-127 | Rastgele veri |
UUID v7 ve diğer sürümler
| Version | Dayalı | Kullanım durumu | Privacy |
|---|---|---|---|
| UUID v1 | Zaman + MAC | Zaman sıralı kimlikler | ⚠️ MAC adresini açığa çıkarır |
| UUID v3 | Namespace + MD5 | Deterministik Kimlikler | ✅ Gizli |
| UUID v4 | Random | Güvenli rastgele kimlikler | ✅ Gizli |
| UUID v5 | Namespace + SHA-1 | Deterministik Kimlikler | ✅ Gizli |
| UUID v6 | Zaman (yeniden sıralanmış) | Sıralanabilir kimlikler | ⚠️ MAC adresini açığa çıkarır |
| UUID v7 | Zaman + rastgele | Sıralanabilir kimlikler | ✅ Gizli |
Yaygın Kullanım Durumları
- Veritabanı birincil anahtarları: Verimli indeksler
- Dağıtık sistemler: Koordinasyonsuz zaman sıralaması
- Modern uygulamalar: Gizlilik odaklı tanımlayıcılar
- Microservices: Hizmetler arası sıralanabilir kimlikler
- Olay kaynaklama: Kronolojik olay kimlikleri
- Veri ambarlama: Zaman sıralı analiz kimlikleri
Sıkça Sorulan Sorular
UUID v7'nin v1 veya v6'ya göre avantajı nedir?
UUID v7, MAC adresleri yerine Unix zaman damgası milisaniyeleri ve rastgele veri kullanır, gizlilik koruması sağlarken oluşturulma zamanına göre sıralanabilirliği korur.
UUID v7 resmi bir standart mı?
UUID v7 şu anda önerilen RFC 4122bis belgesinde taslak spesifikasyondur. Henüz resmi bir RFC standardı değildir ancak birçok UUID kütüphanesinde uygulanmaktadır.
UUID v7'den oluşturulma zamanı çıkarabilir miyim?
Evet. Unix zaman damgası milisaniye cinsinden ilk 48 bitten çıkarılabilir ve standart bir tarih saat formatına dönüştürülebilir.
UUID v7 oluşturulma zamanına göre sıralanabilir mi?
Evet. UUID v7, Unix zaman damgası en anlamlı bitlerde olacak şekilde sözlük sırasına göre sıralanabilir şekilde tasarlanmıştır, böylece doğrudan dize karşılaştırması kronolojik sırayla eşleşir.
UUID v7 herhangi bir sistem bilgisi açığa çıkarır mı?
Hayır. v1/v6'nın aksine, UUID v7 MAC adresleri kullanmaz. Zaman damgasını rastgele veri ile birleştirir, gizliliği korurken sıralanabilirliği sağlar.