Roma rakamları nedir?
Roma rakamları, değerleri temsil etmek için harfleri kullanan eski bir sayı sistemidir. Romalılar tarafından geliştirilen bu sistem, 1 ile 3.999 arasındaki sayıları ifade etmek için I, V, X, L, C, D, M harfi kombinasyonlarını kullanır. Büyük ölçüde Arabic numerals (0-9) ile yer değiştirmiş olmasına rağmen, resmî belgelerde, saat kadranlarında ve tarihî referanslarda hâlâ kullanılmaktadır.
Temel Özellikler:
- I = 1, V = 5, X = 10, L = 50, C = 100, D = 500, M = 1000
- Toplayıcı Gösterim: VI = 6 (5 + 1), XIV = 14 (10 + 4)
- Çıkarıcı Gösterim: IV = 4 (5 - 1), IX = 9 (10 - 1)
- Aralık: 1 ile 3.999 arasını destekler
- İki yönlü: Her iki yönde de dönüştürme yapar
Roma Rakamı Kuralları
Toplayıcı İlke
Letters are added together: VII = 7, XII = 12
Çıkarıcı İlke
Smaller value before larger is subtracted: IV = 4, XL = 40
Repetition
I, X, C, M can repeat (max 3 times): III = 3, XXX = 30
Pozisyon Önemlidir
Aynı harflerin farklı pozisyonlarda farklı değerleri vardır
Yaygın Roma Rakamları
| Arabic | Roman | Arabic | Roman |
|---|---|---|---|
| 1 | I | 50 | L |
| 4 | IV | 100 | C |
| 9 | IX | 500 | D |
| 10 | X | 1000 | M |
FAQ
Roma rakamları bugün neden kullanılır?
Resmî belgelerde, film jeneriklerinde, saat kadranlarında ve tarihî referanslarda kullanılırlar.
Maksimum değer nedir?
Standart aralık 1-3.999'dur. Daha büyük sayılar için genişletilmiş gösterimler vardır, ancak yaygın olarak kullanılmazlar.
Roma rakamlarında sıfır var mı?
Hayır. Romalıların sıfır için sembolü yoktu; bu, sonunda Arabic numerals ile yer değiştirmelerinin sebeplerinden biridir.